Israëls lijden voor ons

Paulus richt zich in zijn brieven minstens twee keer heel specifiek op de heidenen (niet-Joden). In Efeze 2 doet hij dat en in Romeinen 11. In beide gedeelten behandelt hij zaken die te maken hebben met Israël en de Gemeente (waar steeds meer heidenen bij gingen horen). Hij waarschuwt de heidenen voor een hoogmoedige houding ten opzichte van Israël. Ik denk dat Paulus misschien wel aanvoelde dat het heel erg mis zou kunnen gaan in de relatie tussen christenen en Joden. Helaas is dat ook gebeurd. Het christendom heeft zich op een verschrikkelijke wijze verheven boven het natuurlijke Israël, het Joodse volk. De meeste toonaangevende christelijke theologen en voorgangers van de afgelopen tweeduizend jaar hebben de woorden van Paulus niet goed bestudeerd en ter harte genomen. Gelukkig begint daar nu steeds meer verandering in te komen. 

In Romeinen 11 schrijft Paulus dat natuurlijke takken zijn afgebroken van de edele olijf zodat wij als wilde takken konden worden geënt. Je kunt alleen maar enten als je eerst takken afsnijdt. Dat wij als heidenen deel mogen hebben aan het heil dat aan Israël is beloofd en door Israël in deze wereld is gekomen, is omdat natuurlijke takken zijn afgesneden. Ten koste van natuurlijke takken (Israël) mogen wij als wilde takken deelhebben aan de wortel en de vettigheid van de edele olijf. 

Het is niet normaal om wilde, niet-vruchtdragende takken te enten. Normaal gesproken neem je een ordinaire stam waarop je bijzondere takken ent die bepaalde vruchten voortbrengen. De stam hoeft alleen maar de levenssappen door te geven. Maar nu zijn niet-edele takken (heidenen) op een edele stam gezet. Dat is in Gods soevereiniteit gebeurd doordat eerst natuurlijke takken zijn afgesneden. Ten koste van Israël hebben wij deel gekregen aan het heil. Net zoals wij ten koste van Jezus deel hebben gekregen aan het heil. 

Hoe onvoorstelbaar dwaas, hoogmoedig en ondankbaar is het dan wanneer die wilde takken de natuurlijke takken, die voor hun bestwil zijn afgebroken, gaan uitschelden, demoniseren vervolgen en vervloeken. Israël heeft voor ons geleden en doet dat nog steeds. De eerstgeboren zoon van God, onze oudere broer, verdient onze dankbaarheid en steun. Wij behoren ons te verootmoedigen vanwege die hoogmoedige houding die – ondanks de waarschuwingen van Paulus – zo gangbaar is geworden in het christendom.

Ds. Oscar Lohuis

Verschenen in Israël Aktueel van september 2019